Terapia poznawczo-behawioralna (CBT – cognitive-behavioral therapy) to skuteczna i powszechnie stosowana forma terapii psychologicznej, która skupia się na połączeniu aspektów myślowych (poznawczych) i zachowań w procesie leczenia. Metoda ta ma na celu pomoc pacjentom w zrozumieniu i zmianie negatywnych wzorców myślowych oraz niepomocnych zachowań, co przekłada się na poprawę ich funkcjonowania psychicznego.

Jakie są podstawowe założenia terapii poznawczo-behawioralnej?

Myśli wpływają na emocje i zachowanie: CBT zakłada, że nasze myśli mają bezpośredni wpływ na to, jak się czujemy i jak się zachowujemy. Zrozumienie tej zależności pozwala pacjentom skoncentrować się na identyfikacji i modyfikacji myśli, które są szkodliwe lub nieprawdziwe.

Celowa zmiana myśli i zachowań: Terapia poznawczo-behawioralna skupia się na celowej zmianie negatywnych myśli i destrukcyjnych zachowań. Pacjenci uczą się technik regulacji emocji, które umożliwiają kontrolowanie swoich reakcji na stresujące sytuacje.

Orientacja na teraźniejszość: CBT skupia się na bieżących problemach i wyzwaniach. To podejście umożliwia skoncentrowanie się na teraźniejszości i skutecznym radzeniu sobie z aktualnymi trudnościami. Nie oznacza to bynajmniej, że temat przeszłości nie jest poruszany podczas terapii – analiza przeszłych doświadczeń pomaga odkryć i zrozumieć pochodzenie określonych trudności.

Jak wygląda proces terapeutyczny w terapii CBT?

Ewaluacja i cel terapii: Pierwszym krokiem w terapii poznawczo-behawioralnej jest dokładna analiza problemów pacjenta. Terapeuta i pacjent wspólnie ustalają cele terapii, definiując konkretne problemy, nad którymi będą pracować.

Identyfikacja myśli i przekonań: Pacjent wraz z terapeutą identyfikuje negatywne myśli, przekonania i wzorce myślowe, które mogą przyczyniać się do trudności psychicznych. Celem jest uświadomienie sobie szkodliwych automatycznych myśli i przekonań.

Modyfikacja myśli i zachowań: Terapeuta pomaga pacjentowi w rozpoznaniu myśli, które prowadzą do trudnych emocji, oraz w zastępowaniu ich bardziej realistycznymi i konstruktywnymi. Jednocześnie pacjent pracuje nad modyfikacją niezdrowych wzorców zachowań.

Nauka umiejętności samoregulacji: CBT uczy pacjentów skutecznych strategii radzenia sobie z trudnościami, m.in. technik relaksacyjnych, rozwiązywania problemów oraz umiejętności komunikacyjnych.

Czy terapia CBT jest skuteczna?

Liczne badania naukowe potwierdzają skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, zaburzenia lękowe, fobie, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne czy zaburzenia odżywiania. Jest to również skuteczne narzędzie w radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami i poprawie ogólnego samopoczucia.